Πρωτεΐνη:
Η πρωτεΐνη είναι ένα μακροθρεπτικό συστατικό απαραίτητο για τον οργανισμό, καθώς συμμετέχει σε κάθε διαδικασία μέσα στα κύτταρα.
Αμινοξέα:
Για να φτιαχτούν οι πρωτεΐνες στον οργανισμό μας, χρειάζεται ο συνδυασμός 20 αμινοξέων. Τα 9 από αυτά πρέπει να τα προσλάβουμε μέσω της διατροφής μας, γιατί δεν μπορεί να τα συνθέσει μόνος του ο ανθρώπινος οργανισμός. Γι αυτό τα ονομάζουμε ''απαραίτητα αμινοξέα''. Τα υπόλοιπα που συνθέτει μόνος του ο οργανισμός τα ονομάζουμε ''μη απαραίτητα''.
Τα απαραίτητα είναι τα εξής: η βαλίνη, η ισολευκίνη, η λευκίνη , η θρεονίνη, η ιστιδίνη, η λυσίνη, η μεθειονίνη, η τρυπτοφάνη και η φαινυλαλανίνη.
Είδη πρωτεΐνης:
Την πρωτεΐνη που βρίσκεται στα φυτικά τρόφιμα τη λέμε φυτική πρωτεΐνη και δεν έχει και τα 9 απαραίτητα αμινοξέα (με εξαίρεση τη σόγια), ενώ την πρωτεΐνη που βρίσκεται στα ζωικά τρόφιμα, τη λέμε ζωική πρωτεΐνη και είναι υψηλής βιολογικής αξίας καθώς περιέχει και τα 9 απαραίτητα αμινοξέα.
Όσπρια:
Τα όσπρια έχουν φυτική πρωτεΐνη, δηλαδή αυτή που δεν έχει και τα 9 απαραίτητα αμινοξέα. Ο συνδυασμός όμως των οσπρίων με δημητριακά (κριθάρι, σιτάρι, ρύζι, κινόα, πλιγούρι, καλαμπόκι) μας δίνει όλα τα απαραίτητα αμινοξέα (δηλαδή πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας)
Άρα για να αυξήσουμε τη βιολογική αξία της πρωτεϊνης στα γεύματά μας πρέπει να κάνουμε τους σωστούς συνδυασμούς.
Παραδείγματα :
- ρεβύθια με ρύζι
- φακές με ρύζι
- φασολάδα με ψωμί ή παξιμάδι
- φασόλια χάντρες με πλιγούρι
- ρεβύθια με κινόα
- φακές και ταμπουλέ
Για όσους είναι vegan ή νηστεύουν ο συνδυασμός είναι απαραίτητος σε καθημερινή βάση για να λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα αμινοξέα και να μπορεί ο οργανισμός να συνθέτει με επάρκεια τις πρωτεΐνες που χρειάζεται.
Το καλό είναι ότι ο συνδυασμός δεν είναι απαραίτητο να γίνεται πάντα στο ίδιο γεύμα, αρκεί μέσα στη μέρα να υπάρχει ποικιλία φυτικών πρωτεϊνών.